Girişimciler yatırım stratejilerini belirlerken genellikle düzenli kâr sağlayan gayrimenkul ya da şirketleri daha cazip bulur. Nitekim düzenli gelir sağlayan yatırım araçları girişimci için önemli kazançlardandır. Peki, yatırım araçlarının düzenli temettü sağlaması mümkün mü? Temettü ne demek? Hangi yatırım araçları girişimciye temettü sağlar? Temettü ödemesi nedir? Temettü hakkında merak ettiğiniz tüm detayları bu yazıda bulabilirsiniz.
Temettü Nedir?
Temettü, şirketlerin elde ettikleri finansal kârdan hisseleri oranında ortaklarına dağıttığı kâr olarak ifade edilebilir. Söz konusu dağıtım şirketlerin yıllık finansal kâr oranları doğrultusunda belirlenir. Temettünün dağıtılmasına ve oranına ise şirketlerin yönetim kurulu karar verir. Aynı zamanda kâr oranından ne kadar gelir elde edileceği şirkette sahip olduğun hisse miktarına bağlı olarak değişir.
Temettünün hesaplanmasının yanı sıra nasıl verileceği önemli bir konudur. Bu noktada temettü nedir, nasıl hakedilir ve alınır sorularının yanıtı şirket paydaşları tarafından sıklıkla araştırılır. Temettü bedelsiz ya da nakit olarak şirket ortaklarına verilebilir. Şirketlerin yönetim kurulu yıllık kârdan hisse sahiplerine temettü öderken bedeli nakit olarak ödeyebilir. Bedelsiz temettü ödemelerinde ise şirketler, ortaklarına kâr oranına göre hisse dağıtımı gerçekleştirir. Böylece nakit temettü bedeli karşılığında paydaşların hisse oranında artış meydana gelir. Bu şekilde gerçekleştirilen kâr ödemeleri bedelsiz temettü olarak ifade edilir.
Temettü Nasıl Hak Edilir?
Temettü payı alabilmek için öncelikle, temettü dağıtımı sırasında şirketin hisse senedine sahip olunmalıdır. Hissenizin miktarı, almayı hak ettiğiniz payın ne kadar olacağını belirler.
Dağıtımın sabahına dek aldığınız her hisse, dağıtımdan pay alabilmenizi sağlar. Yani bütün yıl sahip olunan bir hisse, dağıtımdan önce elden çıkarıldığı takdirde temettü getirisi sağlamaz. Yalnızca dağıtımın yapılacağı gün hissedar olarak yer alan kişiler temettü dağıtımından faydalanır. Dağıtım ister nakit ister hisse olarak yapılsın, kâr payı hisse sahibinin yatırım hesabına otomatik olarak geçer.
Temettü Oranı Nasıl Hesaplanır?
Temettü oranı şirketlerin kazandığı yıllık kârdan hisse sahiplerine ne kadar bedel verileceğinin yüzdelik dilim olarak tespit edilmesidir. Örneğin; bir şirket senelik kârına göre %50, %30 ya da %20 temettü oranı belirleyerek yatırımcılarına dağıtabilir. Temettü oranı; şirketin güncel yıllık kâr miktarı, yönetim kurulunun tasarrufu, senelik piyasa kurları, paydaşın hisse dağılımına gibi faktörlere göre hesaplanır.
Her yatırımcı düzenli kazanç sağlayan hisseleri tercih etmek isteyebilir. Ancak şirketin dağıttığı temettü oranı kadar yatırımcının hisse payı da alacağı kârı etkiler. Temettü oranı bir yatırımcının elde edeceği kâr bakımından oldukça önemlidir. Söz konusu oran yatırımcıların hisse başına düşen temettü miktarına göre 12 aylık kârı belirlemeye odaklanır. Buna göre şirketlerin temettü oranı şu formül ile hesaplanır:
Şirketlerde temettü oranı = Hisse başına ödenen temettü tutarı / Hisse başına kâr
Şirketler Neden Temettü Dağıtımı Yapar?
Temettü veren şirketler, mevcut yatırımcılarına ve potansiyel yatırımcılara güven verirken şirketin güçlü bir geleceğinin ve sürdürülebilir gelirinin olduğu fikrini de verirler. Bu güven, şirket hisselerine yönelik talebin artmasını sağlar. Elbette temettü ödemesi yapmak, şirkete duyulan güvenin tek ön koşulu değildir. Çoğu güçlü şirket, temettü ödemesi yapmama ya da kârına oranla çok küçük miktarda ödeme yapma kararı almaktadır. Bu durum şirketin temettüye bakış açısıyla ve dönem koşullarıyla alakalıdır ve değişkenlik gösterebilir.
Temettü Dağıtma Oranı Nedir?
Temettü dağıtma oranı, şirketin dağıtacağı temettünün, şirketin toplam dağıtılabilir kârına oranıdır. Şirket, kârının bir bölümünü yedek akçe olarak ayırmak zorundadır. Bu miktar dışında kalan kısım ise dağıtılabilir kârdır. Şirketler, dağıtacakları temettü miktarına hedefleri doğrultusunda karar verirler. Büyüme ve yatırım planlamaları doğrultusunda zaman zaman daha düşük temettü dağıtım oranları da uygulayabilirler.
Temettü Nasıl Alınır?
Şirketler elde ettikleri yıllık net kârı ortaklarına nakit ya da hisse artırımı şeklinde dağıtabilir. Bu durumda paydaş temettüyü nakit bedel veya hisse payı olarak alabilir. Nakit temettü alımı şirketin senelik dağıtılabilir kârına, hisse ve temettü oranına göre belirlenir. Örneğin; bir şirket 2024 yılında senelik olarak 200.000 TL oranında dağıtılabilir. Kâr elde etmişse paydaş %5’lik hissesi karşılığında 10.000 TL nakit temettü alır. Eğer şirket kârını nakit olarak değilde bedelsiz olarak veriyorsa bu durumda ortağın şirketteki payına göre temettü hisse artışı olarak ödenir.
Şirketlerin yıllık kâr dağılımına göre temettü ödemeleri senelik yapılabilir. Ancak bazı şirketler 3 ve 6 aylık periyotlarla temettü ödemesi de gerçekleştirebilir. Ödeme zamanı için şirketin temettü takvimi baz alınır. Şirketler 3 ve 6 aylık periyotlar mı senelik mi temettü ödeyeceğini takvim ile duyurur. Eğer 3 ve 6 aylık sık periyotlarla ödeme almak istiyorsan yıllık kâr oranı yüksek olan ve bunu düzenli temettü olarak dağıtmayı vadeden şirketlere yönelebilirsin.
Temettü Şartları Nelerdir?
Paydaşların şirketin temettü dağıtımından pay almalari için birtakım şartlar gereklidir. Temettü alma şartları şu şekildedir:
– Yatırım yapılan şirket finansal faaliyetlerinde kâr etmelidir. Zarar eden bir şirkette temettü dağıtımı söz konusu değildir.
-Şirketler kâr oranını göre temettü vereceğini duyurmalıdır. Her kâr eden şirket paydaşlarına temettü vermeyebilir. Bunun için temettü veren şirketlere yatırım yapılmalıdır.
-Temettü almak için dağıtım önce yatırımcı %1 oranında olsa bile hisse sahibi olmalıdır. Yüksek temettü ödemesi için şirkette yatırımcının fazla hissesi bulunmalıdır. Temettü dağıtımından 1 gün önce bile hisse alsan dağıtımdan pay alabilirsin.
Temettü Verimi Nedir?
Temettü verimi, dağıtılan temettü ile hisse fiyatlarının kıyaslanmasında kullanılan bir veridir. Hisse başı temettü miktarının hisse senedinin fiyatına bölünmesi ile hesaplanır. Bu veri, temettü yatırımı yaparken özellikle dikkat edilen önemli bir kıstastır. Temettü verimi yüksek şirketler hisse senedine harcanan miktara karşılık daha fazla gelir elde etme imkanı sağladığından yatırım için öncelikli tercih haline gelirler.
Temettü geliri ile hisseye ödenen fiyatın hızlıca geri alınması ihtimali, başlı başına önemli bir yatırım teşvikidir. Bunun yanı sıra temettü verimi yüksek ve kârı sürekli artan bir şirketin hisse fiyatlarının uzun vadede radikal miktarda yükselecek olması, hissenin satış değerini de yükseltir.
Temettü Şirketi Nedir?
Genellikle, düzenli ve büyük oranlı temettü dağıtımı yapan şirketlerin dağıtıma devam edeceği öngörülür ve temettü yatırımları çoğunlukla bu şirketlerin hisselerine yapılır. Bu şirketler de temettü şirketleri olarak adlandırılır.
Temettü Emekliliği
Doğru temettü yatırımcılığı stratejisi izlendiğinde, uzun vadede temettüden kazanılan pasif gelir yükselebilir. Hatta, başlı başına yatırımcının yaşam giderlerini karşılayacak bir temel gelir kaynağına dönüşebilir. Bu durumdaki yatırımcılar, temettü emeklisi olarak adlandırılır.
Temettü emekliliği resmî bir kavram değildir ve gelirin her zaman devam edeceğinin bir garantisi yoktur.
Temettü 25 Endeksi XTM25
Temettü 25 endeksi hesaplanırken BIST Temettü Endeksinde yer alan şirketler, temettü verimine göre büyükten küçüğe sıralanır. Bu sıralamada ilk 25’te olan hisseler Temettü 25 endeksini oluşturur. Bu endeks, en verimli şirketlerin takibi için oldukça önemlidir. Temettü 25 endeksini an itibariyle oluşturan şirketler şunlardır:
-AEFES -AKSA -ALKIM -ANSGR -BIMAS -CCOLA -DOHOL -ECILC -ECZYT -EGEEN -ENJSA -ENKAI -EREGL -FROTO -INDES -ISDMR -ISMEN -KCHOL -NUHCM -OTKAR -SAHOL -TCELL -TOASO -VESBE -YGGYO
Temettü Dağıtımı Sonrasında Hisse Fiyatı Ne Olur?
Temettü dağıtımından sonra genellikle şirketin hisse fiyatlarında değişiklik meydana gelir. Genellikle temettü dağıtımından sonra hisse fiyatlarında düşüş görülür. Örneğin; hisse değeri 50 TL olan bir şirket paydaşlarına kâr oranı olarak 10 TL dağıtmış ise yeni hisse fiyatı 40 TL olarak belirlenir. Hisse fiyatlarının düşmesi yeni yatırım yapacak girişimciler için önemli bir fırsattır. Düşen hisse fiyatlarıyla piyasadan daha uyguna şirkete ortak olabilirler. Yeni hisse alımlarıyla da şirketin hisse fiyatında artış görülür. Ancak piyasada sürekli olarak yaşanan hisse fiyatı düşmesi şirketin sürdürülebilirliğini koruması açısından ilerleyen süreçlerde birtakım sorunlara yol açabilir. Bunun için halihazırda talep oranı fazla şirket hisselerine yatırım yapmak girişimciler için daha iyi bir seçim olabilir.
Temettü Miktarını Etkileyen Faktörler
Temettü miktarı birçok farklı etkene göre belirlenir. Şirketin kâr oranından yönetim kurulu kararlarına kadar farklı faktörler temettü miktarı üzerinde belirleyicidir. Temettü miktarını etkileyen faktörler şu şekildedir:
-Temettünün ödenme şekli,
-Şirketin finansal faaliyetlerine göre belirlenen yıllık net kazancı,
-Ülkenin güncel piyasa kurları,
-Şirketin hissedarlarına vermeyi taahhüt ettiği temettü oranı,
-Paydaşın şirketteki hisse miktarı
-Şirketin yönetim kurulu kararları
-Şirketin yıllık genel kurul onayı
Temettüden Sonra Hisse Düşer mi?
Temettü veren şirketlerde kâr dağılımına göre kasadan belirli miktarda para çıkar. Dolayısıyla temettü dağıtımını takiben kâr payı oranında hisse fiyatlarında düşüş meydana gelir. Ancak şirket ortaklarının hisse oranlarında herhangi bir değişiklik söz konusu olmaz. Paydaş kendi talebi ile hissesinden bir miktarını ya da tamamını satabilir. Bu durumda paydaşın hisse oranında azalma söz konusu olur. Temettüden sonra paydaşların hisse oranında değişiklik olmaz, ancak hisse fiyatlarında düşük meydana gelir.
Bedelsiz dağıtılan temettü şeklinde ise paydaşların hisse oranında yükselme meydana gelebilir. Bu dağıtım türünde nakit yerine hisse şeklinde dağıtılan şirketin kâr oranı ortaklara pay olarak verilir. Buna bağlı olarak temettü dağıtımından sonra paydaşların hisse oranları yükselebilir.
Parça Hisse Alımında Temettü Veriliyor Mu?
Yatırımcılar şirketlerden parça hisse alımı gerçekleştirebilir. Yıllık finansal faaliyetlerinden kâr veren şirketlerden parça hisse alımında dâhi temettü elde etmek mümkündür. Ancak parçalı hisse alımında paydaşa düşen temettü miktarı değişebilir. Örneğin; tam hissede eğer 20 TL temettü veriliyorsa parça hissede kendi payın kadar temettü alabilirsin. Şirkette yarım parça hisse sahibiysen sana, 20 yerine 10 TL temettü miktarı ödenir.
En Verimli Temettü Şirketini Seçmek
En verimli temettü şirketi, yatırımcının amacına ve mevcut sermayesine göre değişebilir. Düzenli ve verimi yüksek temettü veren, güvenilir bir şirketin hissesine yapacağınız uzun vadeli ve risksiz bir yatırım ile yıllar sonra hatırı sayılır bir gelir elde edebilirsiniz.
Verimli bir temettü geliri elde etmek için mevcut koşullarınızı göz önünde bulundurarak derin araştırma yapmak ve doğru hisseleri tespit etmek gerekir. Mevcut yatırımlarınızın takibini yaparken piyasalardaki güncel gelişmelerden haberdar olabileceğiniz güçlü ve deneyimli bir çözüm ortağı ile çalışıyor olmak doğru yatırım kararları alabilmek için son derece önemlidir.
Temettüden yüksek kazanç sağlamak için doğru şirkete yatırım yapmak gerekir. Forlnvest ile Türkiye ve dünya borsasını yakından takip edebilir, en yüksek temettü veren hisseler hakkında bilgi sahibi olarak yatırımlarını daha kolay şekilde gerçekleştirebilirsin.
ForInvest, temettü şirketleri yatırımcılığına ürünlerinde özel bir yer ayırmıştır. Kâr-zarar analizi tablosundan temettü verim oranı, net temettü miktarları verilerine ulaşabilir, karşılaştırmalı olarak FXPlus ekranlarında görüntüleyebilirsin.
ForInvest uygulaması ile her yerden Borsa İstanbul, Pariteler, Dünya Borsası gibi birçok piyasaya erişebilir; alım ve satım işlemlerini güvenle gerçekleştirebilirsin. Forlnvest uygulaması ülkelerin güncel piyasalarından haberdar olmanı sağlar. Bu uygulama ile temettü veren şirketlerin kâr oranlarını ve hisse fiyatlarını yakından takip edebilirsin. Yatırımların için uzman desteğine ihtiyaç duyarsan ForInvest FXPlus ile uzman bir yatırımcının ihtiyacı olan akıllı analiz araçları, detaylı raporları ve indikatörleri gibi farklı seçeneklere kolayca ulaşabilirsin.