Yatırım fonu, yatırımcıların birden fazla menkul kıymete tek bir satın alma işlemiyle ulaşmasına olanak tanır. Genellikle yatırım fonları profesyonel yöneticiler tarafından yönetilir, içerisinde hisse senetlerinden bonolara kadar birçok farklı finansal yatırım araçları bulunur. Böylece profesyonellerin yükselme beklentisi olduğunu düşündüğü araçlara yatırım yapabilir, birikimlerini değerlendirmeye başlayabilirsin. Bu içerikte yatırım fonu nedir ve nasıl alınır gibi sorularına cevap bulabilirsin.
Yatırım Fonu Nedir?
Borsa yatırım fonu, yatırım yapmak isteyen kişilerin dolaylı olarak birden fazla finansal enstrümana erişmesini sağlayan bir araçtır. Genel olarak yatırım fonları, çok sayıda yatırımcının sermayesini bir havuzda toplar. Bu yatırımcılar gerçek kişiler olabildiği gibi tüzel kişilikler de olabilir. Bu havuzda toplanan para, çeşitli finansal araçlara yatırılır. Şirket, risk kontrolünü fon satın alan kişiler yerine gerçekleştirir. Yatırım araçları arasında tahvil, altın fonları ya da hisse senetleri olabilir. Fonlar sayesinde tahvil nedir ya da hisse senetlerine nasıl yatırım yapılmalı gibi soruların cevaplarını bilmeden yatırım yapabilirsin.
Yatırım Fonu Türleri Nelerdir?
Yatırım fonları içerdiği finansal araçların türüne göre kendi içinde çeşitli kategorilere ayrılır. Böylece yatırım fonu türleri içerisinden aradığın finansal araçları içeren seçeneklere kolay bir şekilde ulaşabilirsin. Yatırım fonu çeşitleri; katılım, hisse senedi, kıymetli madenler, para piyasası, fon sepeti ya da karma/değişken fonlar olmak üzere kendi içinde çeşitli kategorilere ayrılır. Her yatırım fonu getirileri içerisindeki finansal araçlara göre değişiklik gösterir. Bazı yatırım fonları daha düşük bir yükselişe sahipken risk oranları düşüktür. Benzer şekilde bazılarının risk oranları yüksek olsa da kârları da benzer şekilde yüksektir. Bundan dolayı yatırım fonu getirileri nedir sorusunun net bir cevabını vermek mümkün değildir. Aşağıdaki başlıkları inceleyerek hangisinin senin için daha uygun olduğunu öğrenebilir, istediğin finansal araca yatırım yapmaya başlayabilirsin.
Hisse Senedi Fonları
En iyi yatırım fonu ise yatırımcının risk tercihlerine göre değişiklik gösterir. Örneğin, risk almaktan hoşlanıyorsan hisse senedi ağırlıklı fonlar arasından seçim yapabilirsin. Hisse senedi yatırım fonu ne demek diye merak ediyorsan içerisinde sadece hisse senetlerinin bulunduğu fon olduğunu bilmelisin. BIST’te işlem gören hisse senetlerinin hepsi bu fonlarda yer alır. Hisse senedi fonlarında yer alan kağıtlarda katılım fonları gibi herhangi bir kısıtlama yoktur. Bu fonların en az %80’i hisse senetlerinden oluşur ve diğer fonlarla kıyaslandığında daha risklidir. Bununla beraber getiri bakımından da diğer fonlarla karşılaştırıldığında kısa sürede daha yüksek kâr seviyelerine çıkabilir.
Kıymetli Maden Fonları
Kıymetli maden fonları altın ya da gümüş gibi değerli madenleri ve bu madenlerin sermaye piyasası araçlarını içeren yatırım araçlarıdır. Genellikle kıymetli maden fonları, yatırımcılara kendi başlarına ulaşmakta zornalabilecekleri kıymetli maden yelpazesine ulaşma imkânı sunar. Kıymetli maden fonlarının en az %80’i borsada işlem gören kıymetli madenlerden oluşur. Kıymetli madenler, enflasyondan korunma noktasında güvenilir bir yatırım aracı olarak görüldüğü için birçok kişi tarafından tercih edilir. Bununla beraber yatırım yaparken dikkatli olmalı ve risk faktörünü dikkate alarak seçimini yapmalısın.
Karma ve Değişken Fonlar
Karma ve değişken fonların içerisinde farklı yatırım araçları yer alır. Farklı yatırım araçlarının bir araya gelmesi, riskin bölünmesine yardımcı olur. Tek bir fonda kira sertifikaları, borçlanma araçları, hisse senetleri, yurt içi ve yurt dışı varlıklar gibi farklı finansal araçlarına yatırım yapabilirsin. Karma fonların en az %80’i kira sertifikaları, borçlanma araçları ve ortaklık paylarından oluşur. Karma fonların temel hedefi, sermaye kazancı elde etmektir. Değişken fonlar ise daha farklı bir yapıya sahiptir. Değişken fonlardan birini satın almadan önce izahnameyi detaylı bir şekilde okumalısın. Bu fon türünde portföy yöneticileri varlık tercihlerini değiştirebilir, piyasa şartları doğrultusunda farklı bir strateji izlemeye karar verebilir.
Katılım Fonları
Katılım fonları, İslami bankacılık kurallarına göre işlem gören finansal araçlardan oluşur. Faiz getirisi yerine Sermaye Piyasası Kurulu tarafından onaylanmış çeşitli araçlara yatırım yapmanı sağlar. Genellikle katılım fonları kısa vadeli kazançlardan ziyade orta ve uzun vadeli bir performans ortaya koyar. Uzun vadeli yatırım portföyü yapmak istiyorsan katılım fonlarına bakabilirsin. Fonların içinde kira sertifikaları, ortaklık payları ya da altın/değerli madenlere endeksli olan yatırım araçları bulunur. Ayrıca SPK tarafından onaylanan şartlar doğrultusunda işlem gören şirketlerin hisse senetleri de bu yatırım fonları içinde yer alabilir. Örneğin, BIST Katılım endeksindeki hisse senetleri bu fonda yer alabilir. Benzer şekilde yurt dışında işlem gören ve katılım bankacılığı kriterlerine uygun olan hisse senetleri de katılım fonu içinde yer alabilir.
Para Piyasası Fonları
Para piyasası fonları kısa vadeli yatırım yapmak istiyorsan senin için iyi bir seçenek olabilir. Genellikle düşük bir riske sahiptir. Bu fon türlerinde yatırılan anaparanın korunması amaçlanır. Genellikle kısa sürede nakde ihtiyacı olan kişilerin yöneldiği fon türleri arasında bulunur. Düşük riskli olan fonlar arasından seçimini yaparak istediğin getirileri elde edebilirsin.
Fon Sepeti Fonları
Fon sepeti, farklı yatırım fonlarını bir araya getiren özel bir yatırım aracıdır. Böylece yatırımcılara çeşitlilik sunar. Farklı finansal araçlara yatırım yapmana yardımcı olur. Karma ve değişken fonlar gibi farklı finansal araçlara yatırım yapmanı sağlar. Fon sepeti fonların en az %80’i yatırım fonlarından oluşur. Fon sepetleri içerisinde her bir fon en fazla %10 oranında yer alabilir. Fon sepeti fonları, fon piyasasının büyümesine katkıda bulunurken yatırımcılara farklı fırsatlar sunabilir.
Serbest Fonlar
Türkiye’de nitelikli yatırımcı olanların tercih edebileceği fon türüdür. Nitelikli yatırımcı, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen şartları karşılayan kişilerdir. Bu yatırımcılar profesyonel olarak kabul edilir. Yurt dışında bu fonlar “hedge fon” olarak bilinir. En önemli özelliği, SPK tarafından getirilen yatırım kısıtlamalarına tabi olmamasıdır. Bununla beraber serbest fonlar da izahnamelerinde belirtilen şartlara uymak zorundadır. Bu fonlarda diğer fonlara göre türev araçlar, borsa dışı opsiyon sözleşmeleri, swap sözleşmeleri ya da kredili menkul kıymet işlemleri gibi farklı finansal araçlar da bulunur. Ayrıca serbest fonlar, yüksek riskli olarak değerlendirilir.
Yatırım Fonu Nasıl Alınır?
Yatırım fonu nereden alınır diye arıyorsan bu işlemi gerçekleştirmenin oldukça kolay olduğunu bilmelisin. Herhangi bir bankanın dijital bankacılık hizmetini kullanarak istediğin fonu kolayca satın alabilirsin. Yatırım hesabı açtıktan sonra banka fark etmeksizin fon alabilirsin. Yatırım fonu nasıl alınır diye merak ediyorsan bunun için ilk önce tercih ettiğin uygulamanın mobil borsa bölümüne girmelisin. Ardından orada finansal araçlar arasında yatırım fonu bölümünü görebilirsin. Piyasanın en gelişmiş analiz araçları ile doğru yatırımı bulup en uygun zamanda harekete geçmek için FXPlus indir ve yatırım yapmaya başla.
Yatırım Fonu Değeri Neye Göre Artar?
Yatırım fonu hesaplama işlemleri içerisindeki finansal araçlara göre yapılır. İçerisindeki finansal araçların değeri ortalama olarak artmışsa, fonlar da benzer şekilde artış gösterir. Bununla beraber yatırım fonlarının değerleri her finansal araç gibi düşebilir. İçindeki hisse senetleri düşük performans gösterirse hisse senedi fonları eksiyi görebilir. Bundan dolayı FxPlus gibi araçları kullanarak analiz işlemlerini gerçekleştirebilir, senin için uygun fonları daha rahat bir şekilde bulabilirsin.
Yatırım Fonu İşlem Saatleri Nelerdir?
Yatırım fonu işlem saatleri piyasanın işlem saatleriyle aynıdır. Hafta içi her gün yatırım fonu alabilirsin. Bununla beraber 10.00 ile 18.00 arasında işlem gerçekleştirebilirsin. İşlem saatlerinin dışında emir verirsen işlemin ertesi güne kalır. Eğer girdiğin emirden yatırım fonu alabilirsen ertesi gün alabilirsin.
Yatırım Fonlarının Avantajları Nelerdir?
Yatırım fonları birçok avantaj sunar. Genel olarak avantajlar şu şekildedir:
– Yatırım fonları sayesinde daha düşük fiyatlara portföyünü çeşitlendirebilirsin. İçerisinde farklı finansal araçların yer aldığı fonlar arasından seçim yaparak daha düşük fiyatlarla riskini dağıtabilirsin.
– Yatırım fonlarında paranı istediğin zaman geri alabilirsin.
– Yatırım fonları alanında profesyonel olan kişiler tarafından yönetilir. Bundan dolayı piyasa hakkında fikrin olmasa bile yatırım uzmanlarının tavsiyelerine göre seçim yapabilirsin. Bununla beraber yatırım uzmanları da bazı zamanlarda yanılabilir.
Bütün yatırım fonları Sermayesi Piyasaları Kurulu ya da Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu tarafından güvence altına alınır. Denetlenmeye tabii olan fonları bu nedenle güvenle alabilirsin.
Yatırım Fonu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Yatırım fonları da finansal araçlar olduğu için beraberinde bazı riskleri getirir. Yatırım fonu alırken bazı kriterleri göz önünde bulundurarak seçim yapmalısın. Aşağıdaki maddeleri inceleyerek yatırım fonları arasından nasıl seçim yapabileceğini öğrenebilirsin.
Herhangi bir fon seçimi yapmadan önce risk dereceni belirlemen gerekir. Örneğin, düşük riskle yatırım yapmak istiyorsan içerisinde tahvillerin olduğu fonlardan birini seçmeyi düşünebilirsin.
Hangi yatırım fonu türünün senin için daha uygun olduğunu belirlemelisin. Örneğin, İslami bankacılık usullerine göre kâr elde etmek istiyorsan katılım fonu senin için iyi bir seçenektir.
Yatırım fonu seçimi yapmadan önce fonun önceki performansını da dikkate almalısın. Fonun fiyat değişimlerini ve getirdiği kârı inceleyerek seçimini yapabilir, senin için uygun yatırım aracını kolayca bulabilirsin.